Legal Insight
Σεπτέμβριος 2025
Γιώργος Ψαράκης, ΜΔΕ, LL.M., PgCert
(αναδημοσίευση από Euro2Day.gr)
Στιχομυθία σε μεγάλο Servicer φέτος το καλοκαίρι: «-Οφειλέτης: Θα προχωρήσουμε με την αίτηση εξωδικαστικού μηχανισμού για να δούμε μήπως βρεθεί λύση μέσω της πλατφόρμας. - Servicer: Εμείς στο τμήμα του corporate δεν δεχόμαστε τις προτάσεις του εξωδικαστικού. -Οφειλέτης: Πώς γίνεται αυτό; Ο νόμος έχει ψηφιστεί, η κυβέρνηση γνωρίζουμε ότι τον προωθεί αρκετά και μπορεί να δώσει λύσεις χωρίς δικαστήρια. Πώς προδικάζετε το αποτέλεσμα; -Servicer: Οι επενδυτές μας δεν δέχονται εξόφληση σε διάστημα πάνω από 3-5 έτη και μέσω του εξωδικαστικού η προτεινόμενη διάρκεια της ρύθμισης σχεδόν πάντα είναι μεγαλύτερη».
Αυτός ο διάλογος δεν ακούγεται παράδοξος στα αυτιά όσων ασχολούνται με τα ζητήματα της αφερεγγυότητας και των αναδιαρθρώσεων οφειλών επιχειρήσεων. Επομένως, έχουμε επιχειρήσεις που βάσει των οικονομικών τους δεδομένων μπορούν να υποστηρίξουν ρυθμίσεις διάρκειας 10-15 λ.χ. ετών, σύμφωνα και με όσα ο ίδιος ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού μηχανισμού υπολογίζει, αλλά ο Servicer απαιτεί εξόφληση σε 3-5 έτη. Είναι, εξάλλου, σε όλους γνωστό ότι η αποδοχή της πρότασης του αλγορίθμου είναι προαιρετική για τους Servicers (με εξαίρεση ευάλωτους και επιλέξιμους οφειλέτες).
Στο μεταξύ η ΓΓΧΤΔΙΧ (Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους) αναφέρει τα υψηλά ποσοστά εγκρισιμότητας των προτάσεων του αλγορίθμου από τους Servicers στο πλαίσιο της «Έκθεση Προόδου Εξωδικαστικού Μηχανισμού» του Ιούλιου του 2025, αλλά στην υποσημείωση β) επισημαίνει το εξής: «Για αιτήσεις με σύνολο οφειλών έως 250Κ» (βλ. εδώ). Επομένως οι Servicers συμφωνούν σε μεγάλο ποσοστό στις προτάσεις που εξάγει η πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, αλλά όχι όσον αφορά στις οφειλές πάνω από 250.000 ευρώ που ενδιαφέρουν κυρίως τις επιχειρήσεις. Εκεί στατιστικά στοιχεία δεν ανακοινώνονται, προφανώς γιατί τα ποσοστά είναι αρκετά χαμηλότερα.
Κι έρχεται το 2ο στάδιο της ιστορίας: ο οφειλέτης επιθυμεί να λάβει αντίγραφο της πρότασης, όπως την διαμόρφωσε βάσει των συγκεκριμένων οικονομικών στοιχείων ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού ώστε να προσφύγει στη δικαιοσύνη. Σκοπός του είναι να θέσει τα ανακύπτοντα ζητήματα μπροστά σε έναν αμερόληπτο δικαστή ο οποίος και θα κρίνει αν η άρνηση αυτή του Servicer είναι καταχρηστική ή όχι (κι αν από τη συμπεριφορά αυτή έχει επέλθει ζημία στον ίδιο από τους τόκους υπερημερίας που τρέχουν επειδή δεν έγινε δεκτή η ρύθμιση κοκ). Αιτείται αντίγραφο της πρότασης από τη Γενική Γραμματεία (ΓΓΧΤΔΙΧ) αλλά η απάντηση είναι αρνητική στηριζόμενη στο άρθρο 7 παρ. 7 της υπ’ αριθμ. 77697 ΕΞ 2021 υπουργικής απόφασης που προβλέπει τα εξής: «Οι ανωτέρω λύσεις ρύθμισης … θα κοινοποιούνται αποκλειστικά στους συμμετέχοντες πιστωτές που καλούνται να αξιολογήσουν την αίτηση του οφειλέτη καθώς και στο Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εφόσον συμμετέχουν και στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, αποκλειόμενης οποιασδήποτε ανακοίνωσης ή γνωστοποίησής τους εκ μέρους των ανωτέρω προς οποιονδήποτε τρίτο, περιλαμβανομένων των μη συμμετεχόντων στην συγκεκριμένη υπόθεση χρηματοδοτικών φορέων, τον οφειλέτη, την/τον σύζυγο και τα μέλη της οικογένειάς του ….». Άρα, με απλά λόγια, βάσει της εν λόγω υπουργικής απόφασης προβλέπεται να κοινοποιείται η πρόταση του αλγορίθμου στους Servicers αλλά όχι στον άμεσα ενδιαφερόμενο οφειλέτη.
Η απαγόρευση αυτή όμως δεν προβλέπεται πουθενά στο νόμο που ψήφισε η Βουλή (νόμος 4738/2020) αλλά μόνη της η Διοίκηση (δηλ. η εκτελεστική εξουσία) την υιοθέτησε, προφανώς σε συνεννόηση με τη Γενική Γραμματεία. Και για ποιο λόγο την υιοθέτησε; Δια στόματος της ίδιας της Γενικής Γραμματέως σε σχετικό ερώτημα 11 Βουλευτών (Απάντηση στην υπ' αριθμ. πρωτ. 6824/17.9.2024 Ερώτηση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου): «Αντίθετη προσέγγιση θα είχε ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση προσφυγών στα δικαστήρια προκειμένου να δοθεί δικαστικά η λύση στην οποία δεν ψήφισε ο πιστωτής, με αμφίβολο αποτέλεσμα, κάτι που αποτέλεσε από τα σοβαρά λάθη του παρελθόντος ως προς τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους και δεν θα πρέπει να επαναληφθεί καθώς δεν έδινε οριστικές λύσεις, και σε περίπτωση απόρριψης επιβάρυνε τον οφειλέτη με σημαντική τοκοφορία» (το ερώτημα των Βουλευτών είχε διατυπωθεί ως εξής: «Θα νομοθετηθεί το δικαίωμα του οφειλέτη να λαμβάνει γνώση της πρόταση και αντιπρότασης ρύθμισης των οφειλών του που σχεδιάζει το υπολογιστικό εργαλείο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών»).
Άρα ενώ η Βουλή δεν έχει θεσπίσει
κάποιο απόρρητο κατά την ψήφιση του νόμου του 2020, ούτε έχει εξουσιοδοτήσει τη
Διοίκηση να το πράξει, έρχεται η τελευταία και στερεί από τον οφειλέτη βασική
πληροφόρηση για τη ρύθμιση των οφειλών του, που δίνεται μόνο στους δανειστές
του αλλά όχι στον ίδιο. Και όχι για κάποιον λόγο δημόσιου συμφέροντος που
μπορεί να γίνει κατανοητός ή να τεκμηριωθεί αντικειμενικά αλλά για να τον
εμποδίσει να προσφύγει στη δικαιοσύνη.
Δείτε όλα τα άρθρα
του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών