Νοέμβριος 2025

Απόφαση Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών περί Αναγνώρισης Εγκυρότητας Μεταβίβασης Μετοχών

Εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 2480/2025 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (τακτική διαδικασία) με την οποία κρίθηκε η εγκυρότητα ιδιωτικού συμφωνητικού μεταβίβασης μετοχών διμελούς οικογενειακής Ανώνυμης Εταιρείας (ΑΕ) υπέρ εντολέως μας, Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (Μ.ΙΚΕ) από τον δικαιοπάροχό της, αδελφό της ενάγουσας και έτερης μετόχου, απορριπτομένης της αγωγής της αντιδίκου.

Ειδικότερα η εν λόγω απόφαση έκρινε αποδεκτά, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: 

α) Κατά τον κρίσιμο χρόνο της μεταβίβασης των επίδικων μετοχών υφίστατο η υπ’ αριθμ. 752/2016 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία είχε διατάξει την δικαστική μεσεγγύηση των επίδικων μετοχών. Η εν λόγω απόφαση παρέμενε ανεκτέλεστη, δεδομένου ότι δεν είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία της δικαστικής μεσεγγύησης. Συγκεκριμένα, δεν προσκομίστηκε τυχόν έγγραφο από το οποίο να προκύπτει ότι δόθηκε εντολή σε δικαστικό επιμελητή προς εκτέλεση, ώστε να μεταβεί στον τόπο όπου βρίσκονταν οι υπό δέσμευση μετοχές, να τις αφαιρέσει και να τις παραδώσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων συντάσσοντας σχετική έκθεση για τη μεσεγγύηση. Η απόφαση έκρινε ότι η έλλειψη αυτή δεν αναπληρώνεται ούτε από την μεταγενέστερη (σχεδόν 21 μήνες μετά την έκδοσή της) επίδοση της εν λόγω απόφασης από την ενάγουσα προς τον δικαιοπάροχο της εντολέως μας προς γνώση του και για τις νόμιμες συνέπειες. Συνεπώς, κατά την κρίσιμη χρονική στιγμή της αγοραπωλησίας των επίδικων μετοχών δεν υπήρχε απαγόρευση διάθεσής τους.

Συγκεκριμένα στα κρίσιμα χωρία η εν λόγω απόφαση αναφέρει: «[…] η επιβολή της δικαστικής μεσεγγύησης με βάση απόφαση ασφαλιστικού μέτρου, συνιστά σύνθετη διαδικαστική ενέργεια, η ολοκλήρωση της οποίας προϋποθέτει τόσο την έκδοση δικαστικής απόφασης όσο και τη σύνταξη έκθεσης μεσεγγύησης από δικαστικό επιμελητή. Επομένως, για τη δυνατότητα επίκλησης των συνεπειών της δικαστικής μεσεγγύησης, και ιδίως της απαγόρευσης διάθεσης του μεσεγγυημένου πράγματος, απαιτείται η ολοκλήρωση αυτής (δικαστικής μεσεγγύησης) με τη σύνταξη της αντίστοιχης έκθεσης από τον δικαστικό επιμελητή και την επίδοση αντιγράφου ή αποσπάσματος αυτής στη γραμματεία του πρωτοδικείου του τόπου όπου βρίσκεται το πράγμα, Στη κρινόμενη υπόθεση, δεν αποδείχθηκε, καθώς δεν προσκομίστηκε από την ενάγουσα σχετικό αποδεικτικό μέσο, ότι δόθηκε εντολή προς εκτέλεση από την εδώ ενάγουσα προς δικαστικό επιμελητή επί αντιγράφου ή αποσπάσματος της με αρ. 752/2016 απόφασης ασφαλιστικών μέτρων, ούτε ότι μετέβη δικαστικός επιμελητής στον τόπο όπου βρίσκονταν οι υπό δέσμευση μετοχές, ώστε να τις αφαιρέσει και να τις παραδώσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων συντάσσοντας για τα παραπάνω σχετική έκθεση μεσεγγύησης […] Συμπερασματικά, θα έπρεπε, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 711 και 715 ΚΠολΔ, στα οποία γίνεται ευθέως παραπομπή από το άρθρο 727 ΚΠολΔ, για τη δικαστική μεσεγγύηση των ένδικων πραγμάτων (ήτοι των μετοχών της προαναφερθείσας ανώνυμης εταιρείας), να συνταχθεί έκθεση σχετικά με την επιβολή της, χωρίς την ύπαρξη της οποίας, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι υπάρχει δικαστική μεσεγγύηση, η δε απόφαση που τη διατάσσει παραμένει ανεκτέλεστη. Εξάλλου, η επίδοση της ανωτέρω απόφασης ασφαλιστικών μέτρων από την ενάγουσα προς τον […], που έλαβε χώρα στις […] (ήτοι σχεδόν 21 μήνες μετά την έκδοσή της), για να λάβει εκείνος γνώση αυτής και για τις νόμιμες συνέπειες (βλ. την με αρ. […] έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή[…]), δεν αναπληρώνει την προαναφερθείσα έλλειψη και ουδόλως συνεπάγεται την εκτέλεση της εν λόγω απόφασης. Συνακόλουθα, καθώς δεν ολοκληρώθηκε η επιβολή της δικαστικής μεσεγγύησης, δεν υφίστατο νομική δέσμευση των ένδικων μετοχών και απαγόρευση διάθεσής τους κατά τον επίδικο χρόνο πώλησης αυτών από τον […] προς την εδώ πρώτη εναγόμενη. Κατά συνέπεια, κατά την κατάρτιση του από […] ιδιωτικού συμφωνητικού αγοραπωλησίας αυτών, δεν υφίστατο απαγόρευση διάθεσης αυτών, επομένως το συγκεκριμένο ιδιωτικό συμφωνητικό, ως προς τη μεταβίβαση των ένδικων […] μετοχών, δεν τυγχάνει άκυρο λόγω αντίθεσής του στις διατάξεις των άρθρων 174, 175 και 176 ΑΚ, απορριπτομένου του σχετικού αγωγικού ισχυρισμού ως ουσιαστικά αβάσιμου […]».

β) Οι επίδικες μετοχές είχαν αποκτηθεί από τον δικαιοπάροχο της εντολέως μας εταιρείας δυνάμει γονικής παροχής από την μητέρα του. Η αδελφή του (και εδώ ενάγουσα) είχε αμφισβητήσει την εγκυρότητα και της εν λόγω μεταβίβασης, ασκώντας σχετική αγωγή. Η εντολέας μας εταιρεία απέκτησε τις επίδικες μετοχές από τον δικαιοπάροχό της, κατόπιν της άσκησης της σχετικής αγωγής από την αντίδικο, ήτοι κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικείας. Στη συνέχεια, δημοσιεύθηκε η υπ’ αριθμ. 6993/2019 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών, η οποία έκρινε τελεσίδικα το έγκυρο της μεταβίβασης δυνάμει γονικής παροχής των επίδικων μετοχών από την μητέρα του δικαιοπαρόχου της εντολέως μας στον δικαιοπάροχό της εντολέως μας. Το προκείμενο δικαστήριο (Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών) έκρινε ότι δεσμεύεται από το δεδικασμένο της τελεσίδικης απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών ως προς το ζήτημα της κυριότητα των επίδικων μετοχών από τον μεταβιβάζοντα κατά τον χρόνο της πώλησής τους στην εντολέα μας εταιρεία. Συνεπώς, έκρινε έγκυρη την σχετική αγοραπωλησία.

Ειδικότερα, η απόφαση αναφέρει τα εξής: «[…] αναφορικά με τον δεύτερο αγωγικό ισχυρισμό της ενάγουσας, και δη ότι το από […] ιδιωτικό συμφωνητικό αγοραπωλησίας των ένδικων μετοχών τυγχάνει άκυρο, καθόσον ο αρχικός εναγόμενος […] δεν ήταν κύριος αυτών, ως αποκτήσας αυτές από μη κυρία, δεδομένου ότι κατά τον χρόνο σύναψης του προηγηθέντος από […] ιδιωτικού συμφωνητικού, η δικαιοπάροχος μητέρα του στερούνταν δικαιοπρακτικής ικανότητας, λόγω της εκτιθέμενης κατάστασης της υγείας της, λεκτέα τα κάτωθι […] το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, απέρριψε την εν λόγω αγωγή της εδώ ενάγουσας στο σύνολό της, Με την συγκεκριμένη απόφαση συνεπώς, κρίθηκε με δύναμη δεδικασμένου, μεταξύ της ενάγουσας και του αρχικού εναγόμενου αδερφού της […], τόσο η εγκυρότητα της από […] γονικής παροχής και μεταβίβασης των ένδικων […] μετοχών από την μητέρα της ενάγουσας προς τον […] όσο και η κυριότητα εκείνου επ’ αυτών. Τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά καλύπτονται από το δεδικασμένο της προαναφερθείσας τελεσίδικης απόφασης, και δεν είναι δυνατή η εκ νέου αμφισβήτησή τους με την υπό κρίση αγωγή από την ενάγουσα. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι από το δεδικασμένο της εν λόγω απόφασης δεσμεύεται και η εδώ πρώτη καθ’ ης η κλήση – εναγόμενη δεδομένου ότι απέκτησε τις ένδικες μετοχές από τον […] κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας της από […] και με αρ. καταθ. […] αγωγής. Επομένως, ο αρχικός εναγόμενος […], κατόπιν της προαναφερθείσας κριθείσας τελεσιδίκως, έγκυρης σύμβασης γονικής παροχής και μεταβίβασης, κατέστη κύριος των ένδικων […] μετοχών. Κατά συνέπεια, όντας κύριος αυτών, εγκύρως προέβη, στη συνέχεια, στην κατάρτιση του ένδικου από […] ιδιωτικού συμφωνητικού πώλησης και μεταβίβασης (στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι ένδικές μετοχές) με την εδώ πρώτη καθ’ ης η κλήση – εναγόμενη, μονοπρόσωπη ΙΚΕ […]».