Μάιος 2025

Απόφαση Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών περί Καταχρηστικής Επίκλησης όρου Αυτοδίκαιης Έκπτωσης

Δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμ. 671/2025 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία αναγνωρίστηκε η καταχρηστική επίκληση από πλευράς εταιρείας διαχείρισης διαλυτικής αίρεσης περί αυτοδίκαιης έκπτωσης των οφειλετών από τη ρύθμιση και η εξακολούθηση ισχύος του συμφωνηθέντος διακανονισμού. 

Ειδικότερα, οι οφειλέτες είχαν υπογράψει με το πιστωτικό ίδρυμα (πριν από τη μεταβίβαση της απαίτησης και την ανάθεση της διαχείρισης σε εταιρεία διαχείρισης) διακανονισμό των οφειλών τους, στο πλαίσιο του οποίου προβλεπόταν και σημαντικό ποσοστό διαγραφής οφειλής, σε περίπτωση προσήκουσας εκπλήρωσης της ρύθμισης. Στο συμφωνητικό ρύθμισης περιλήφθηκε και όρος που προέβλεπε ότι: «Σε περίπτωση καθυστέρησης εκπλήρωσης των υποχρεώσεών σας που απορρέουν από την παρούσα πρόταση διακανονισμού για χρονικό διάστημα άνω των τριάντα ημερών από την αντίστοιχη ημερομηνία καταβολής εκάστης δόσεως όπως ορίζονται παραπάνω, τότε αυτή παύει να ισχύει».

Ωστόσο, οι οφειλέτες κατέβαλαν αρκετές από τις δόσεις των ετών 2020 και 2021 καθ’ υπέρβαση, κατά κάποιες ημέρες, του ως άνω ορίου των τριάντα ημερών που προέβλεπε ο όρος του διακανονισμού. Τις ως άνω καταβολές, παρόλο που λάμβαναν χώρα, με καθυστέρηση, το πιστωτικό ίδρυμα τις αποδεχόταν.

Στα τέλη, όμως, του 2022, το πιστωτικό ίδρυμα απέστειλε στους οφειλέτες επιστολή, με την οποία επαναλάμβανε προηγούμενη καταγγελία στην οποία είχε προχωρήσει το έτος 2013 και τους καλούσε να εξοφλήσουν εντός διαστήματος 7 ημερών το σύνολο της φερόμενης οφειλής (χωρίς, δηλαδή, τη διαγραφή που προέβλεπε ο διακανονισμός). Σε συνέχεια αυτού, οι οφειλέτες προσπάθησαν να έρθουν σε επικοινωνία με τον πιστωτή, ωστόσο, λόγω μεταβίβασης της απαίτησης, είχε προκληθεί σύγχυση αναφορικά με το πρόσωπο του δικαιούχου της απαίτησης. Εν τέλει, η εταιρεία διαχείρισης επιβεβαίωσε ότι, λόγω μη τήρησης του διακανονισμού, διεκδικούσε πλέον την είσπραξη του συνόλου της οφειλής.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η συμπεριφορά της εταιρείας διαχείρισης ήταν καταχρηστική, διότι είχε ανεχθεί καθυστερήσεις ως προς την καταβολή των δόσεων, χωρίς ποτέ να οχλήσει τους οφειλέτες για τον λόγο αυτό και, ως εκ τούτου, δημιούργησε την εύλογη πεποίθηση στους οφειλέτες ότι το χρονικό πλαίσιο των 30 ημερών ήταν ενδεικτικό. Μάλιστα, παρά την αιφνίδια μεταστροφή της στάσης των πιστωτικών φορέων, οι οφειλέτες εξακολούθησαν να καταβάλλουν τις δόσεις του διακανονισμού, προχωρώντας σε δημόσια κατάθεση αυτού στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Η ίδια δε η εταιρεία διαχείρισης, στη συνέχεια, γνωστοποίησε στους οφειλέτες αριθμό λογαριασμού στον οποίο θα μπορούσαν να καταθέτουν απευθείας τα ποσά του διακανονισμού.

Η απόφαση παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι καταπιάνεται με ένα ζήτημα ειδικότερο σε σχέση με τη συνηθισμένη περίπτωση της καταχρηστικής άσκησης της καταγγελίας, καθότι εν προκειμένω δεν χρειαζόταν καν η κοινοποίηση καταγγελίας, αφού είχε τεθεί σχετική διαλυτική αίρεση στη σύμβαση, πρακτική που ακολουθείται κατά κόρον στις συμβάσεις ρύθμισης. Έτσι, λοιπόν, και στις περιπτώσεις αυτές, είναι δυνατή η απόκρουση της καταχρηστικής συμπεριφοράς της τράπεζας, που συνίσταται εν προκειμένω στην (καταχρηστική) επίκληση του όρου που ενσωματώνει τη διαλυτική αίρεση.